We leven in een hiërarchische wereld, kijk maar eens naar het bedrijfsleven en de politiek. Maar niet alleen daar. We zijn dol op laddertjes en beklimmen met elkaar dagelijks veel van deze laddertjes. In het bedrijfsleven en de politiek is de hiërarchie duidelijk en wellicht ook noodzakelijk. Maar veel ladders die wij willen beklimmen zijn vaak vaag en dubieus. De standenmaatschappij van vroeger, waarin het nagenoeg onmogelijk was om van de ene naar de andere stand over te gaan, is er niet meer. Tegenwoordig hebben we een klassenmaatschappij met verschillende sociaaleconomische klassen. Door scholing en hard werken is opklimmen zeker mogelijk, alhoewel niet altijd zo makkelijk doordat kansen en mogelijkheden toch niet altijd binnen bereik zijn. De praktijk is toch vaak wat weerbarstiger dan de theorie.
Veel ladders dus! Opleidingsladders. Carrièreladders. Bedrijfsladders. Inkomstenladders. Kerkladders. Verenigingsladders. Maar wat dacht je van alle ongeschreven ladders die we elkaar opdringen. Wie heeft de duurste auto? Wie heeft het grootste huis? De modernste meubeltrend? De nieuwste technische snufjes? Wie maakt de mooiste vakantiereizen? Wie heeft de vlotste hipste kledingsmaak? Wie heeft de coolste socialmedia-accounts en de meeste followers? Wie is het meest milieubewust bezig? Wie is het meest spontaan en gezellig? Wie is het populairst? Wie is mentaal het sterkst? Wie heeft de meeste of mooiste talenten? En onder christenen: Wie is de beste leerling van Jezus? Wie is het nederigst en meest dienstbaar? Ik denk dat je er nog wel wat kunt bedenken.
En we klimmen niet alleen graag zelf, maar we zetten ook naar hartenlust anderen op onze laddertjes. Afhankelijk van onze eigen positie zetten we soms mensen boven onszelf, maar veel liever zetten we ze onder onszelf. Waarom doen we dat eigenlijk? Waarom proberen we zo onze eigenwaarde te bepalen ten opzichte van anderen? Is het onzekerheid? Of aan de andere kant trots of arrogantie? Proberen we zo onszelf goed te voelen, waardevol? Wat natuurlijk juist funest is wanneer we op de onderste sporten van de ladders vertoeven. Wanneer we onze idealen en dromen niet bereiken en falen. Wat een stress en onzekerheid veroorzaakt dat, depressies en burn-outs. Of als we aan de top van de ladder staan, wat doet dat met ons? Kunnen we ons nog wel inleven in de ander en compassievol zijn, of is het jammer dan, het recht van de sterkste is met mij? En daar ook de stress en de onzekerheid of je je positie wel vast kunt houden, met ook depressies en burn-outs als gevolg.
Misschien denk jij nu wel, och daar maak ik me allemaal helemaal niet druk om, ik ga gewoon lekker mijn eigen gang! Maar is dat wel zo? Wees eens eerlijk, wie ruimt zijn huis niet op als er visite komt? Of misschien heb je het wel altijd netjes, want er kan ook nog eens onverwacht iemand langskomen. Ik niet hoor, dus niet schrikken als je bij mij onverwacht langskomt. Of als je voor het eerst ergens naartoe gaat, wat trek je dan aan, wat is daar de dresscode, wat is daar gebruikelijk, wat wil ik laten zien, wat voor indruk zullen ze van mij hebben? Een kameleon zijn zou ik soms weleens makkelijk vinden. Maar alle gekheid op een stokje, ik moet de eerste persoon nog tegenkomen die het echt helemaal niet belangrijk vindt wat een ander van hem vindt. Die niet graag een stukje waardering wil en geaccepteerd wil worden zoals hij is. Misschien heb je een gezond zelfvertrouwen, durf je gewoon lekker je eigen stijl te kiezen, laat je je niet al teveel beïnvloeden door andere meningen en lukt het je zo om een flink aantal ladders te negeren. Super! Houden zo. Maar niemand ontkomt aan de ladder van je geliefd willen voelen, gewaardeerd willen worden, aardig gevonden worden, gezien en geaccepteerd worden, jezelf mogen zijn. We moeten op die ladder! Dat is hoe God ons gemaakt heeft, dat is net zo’n levensbehoefte als de behoefte om te eten, te drinken en te slapen. Dat is waarom Hij ons aan elkaar gegeven heeft, waarom we elkaar nodig hebben om elkaar te respecteren en lief te hebben, om elkaar juist in die behoefte te voorzien. Maar we moeten die ladder wel plat leggen. Net zoals de ladder van God zelf. Tussen de sporten is er een vakje voor ons allemaal. En omdat Zijn ladder plat ligt, staan we allemaal even hoog, of laag, het is maar hoe je het bekijkt, maar we zijn in Zijn ogen allemaal volstrekt gelijkwaardig!
En zo mogen wij al die ladders ook plat gooien. Ja, de één heeft dit, de ander kan dat, de één is zo en de ander is anders, maar allemaal zijn we gelijkwaardig. Niet gelijk, maar wel evenveel waard. We mogen elkaar erkennen in onze uniekheid. We zullen nog steeds niet iedereen even aardig of leuk vinden en met iedereen dikke vrienden zijn, niet iedereen zal ons mogen, maar we kunnen wel iedereen respectvol behandelen. En het zal niet altijd makkelijk zijn hoor. Je zult toch geconfronteerd kunnen worden met iemand die jou op een bepaald negatief laddertje zet, die iets van jou vindt wat wellicht niet terecht is of respectvol. Zo moeilijk om respectvol te blijven wanneer je disrespect ontvangt. Ik vind het in ieder geval zeker niet makkelijk wanneer iemand mij overduidelijk niet moet en mij negeert. Op dit moment is er zo iemand in mijn leven en ik kan daar helemaal niet tegen. Ik wil met niemand in onmin leven, maar hier heb ik helaas geen enkele invloed op. Als het om mijn uiterlijk gaat, mijn kleding, mijn huis of andere spullen, dan kan me dat niet zoveel schelen. Maar wanneer iemand mij een onmens vindt, dan vind ik dat toch wel een ding, dat doet dan zeker wat met me en dan is het hard werken om dat niet mijn kern van wie ik ben aan te laten tasten en aan mezelf te gaan twijfelen. Hard werken om geen negatieve gedachten en acties terug te kaatsen. Dan heb ik echt Jezus nodig.
En ik moet eerlijk toegeven dat ik toch ook vaak weer bepaalde laddertjes rechtop wil zetten, anderen daarop positioneer, dat ik jaloers naar boven kijk of neerbuigend naar beneden. Ook daar heb ik Jezus hard bij nodig. Allemaal hebben we Jezus nodig. Om ons te laten zien hoe diep Gods liefde voor ons is, waar Hij een grote prijs voor heeft betaald. Om ons te laten zien hoe we ons leven moeten leiden, namelijk die grootse liefde te beantwoorden met liefde voor Hem en voor elkaar! Om ons voor te doen hoe wij die ladders moeten platleggen! En in plaats van elkaar te beoordelen en in rangordes onder te brengen, te genieten van de prachtige diversiteit die er is! De hokjes zijn zo erg niet, wanneer ze ons helpen de ander te begrijpen, maar hang er geen waardeoordeel aan en laat de hokjes naast elkaar staan. Ik ben ladderzat, jij ook?
